Wiesław Kapla

Analiza antropologiczna materiałów ciałopalnych
z kurhanu nr 6 w Garbasie I, stanowisko 1

Analizie poddane zostały szczątki z 11 pochówków popielnicowych z kurhanu 6. na stanowisku Garbas.

Numer grobu	Wiek	Płeć
1	adultus ?	żeńska
2	maturus ?	żeńska
3	maturus wczesny	męska
4	adultus – maturus	żeńska
5	adultus	żeńska
6 osobnik 1	adultus (ok. 25–35 r. ż.)	żeńska
6 osobnik 2	infans II ?	–
7	infans I (ok. 3–4 r. ż.)	–
8	maturus wczesny (ok. 35–45 r. ż.)	żeńska
9	infans I (ok. 2–3 r. ż.)	–
10	infans I (ok. 0–1 r. ż.)	–
11	maturus środkowy (ok. 40–45 r. ż.)	męska

Tabela 1. Wiek i płeć osobników z pochówków popielnicowych z kurhanu 6.
na stanowisku Garbas I

Kości znalezione poza popielnicami mogły należeć do dwóch osobników:

- osobnik dorosły w wieku adultus – maturus (kości prawdopodobnie z popielnicy nr 2 lub popielnicy nr 1),

- osobnik młodociany w wieku infans I – infans II (mogą to być szczątki kostne pochodzące z popielnicy nr 7, 9, 10).

W popielnicy nr 6 wystąpiły dwa pochówki. W pozostałych stwierdzono pochówki pojedyncze.

Analiza paleodemograficzna (struktura wieku i płci)

Analiza paleodemograficzna dla serii z kurhanu 6. ze stanowiska Garbas I ma bardzo ograniczony charakter ze względu na małą liczebność badanej serii.

Struktura wieku zmarłych w badanej grupie wykazuje najwyższy udział kategorii wiekowej maturus, następnie adultus oraz infans I. Duża część osobników dożywała tu dość zaawansowanego wieku. Obaj mężczyźni zmarli w wieku maturus. Kobiety umierały w wieku rozrodczym – adultus lub maturus, co tradycyjnie wiąże się z powikłaniami okołoporodowymi. Charakterystyczna dla populacji pradziejowych jest tutaj duża umieralność dzieci w najwcześniejszym okresie życia.

Kategoria wieku	Cała seria		Mężczyźni		Kobiety
Kategoria wieku	N	%	N	%	N	%
infans I	3	25,02	-	-	-	-
infans II	1	8,34	-	-	-	-
adultus	3	25,02	-	-	3	50,00
maturus	4	33,36	2	100,00	2	33,30
adultus-maturus	1	8,34	-	-	1	16,70
RAZEM	12	100,08	2	100,00	6	100,00

Tabela 2. Rozkład wieku zmarłych w serii z kurhanu 6., stanowisko Garbas I

Struktura płci osobników dorosłych wykazuje dużą przewagę pochówków żeńskich (75%) nad męskimi (25%).

Zmiany patologiczne

Stwierdzono je u trzech osobników. Są to głównie zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa. U osobników z grobów nr 1 i 2 występują osteofity wargowate. U osobnika z grobu nr 4 nastąpiło sklinowacenie trzech trzonów kręgów piersiowych, czemu towarzyszą osteofity dziobiaste. Ponadto, u osobnika z grobu 2. stwierdzono zmiany artretyczne na paliczku dalszym I palca stopy.

Literatura

Malinowski A., Bożiłow W., 1997, Podstawy antropometrii, PWN, Warszawa–Łódź.

Piontek J., 1985, Biologia populacji pradziejowych, UAM, Poznań.

Metody, wyniki i konsekwencje badań kości z grobów ciałopalnych , 1974, UAM, Poznań.

◄ do spisu treści

następny artykuł ►