Janusz Mierzwa, Jarosław Szlaszyński

Starostowie augustowscy w okresie międzywojennym

W listopadzie 1918 roku, w okresie odradzania się państwa polskiego, w Augustowie, podobnie jak w innych częściach ziem polskich, samorzutnie podjęto działania zmierzające do powołania polskiej administracji i przejęcia władzy. 13 listopada systemem kurialnym wyłoniono Radę Miejską, której przewodniczącym, a zarazem burmistrzem został Stanisław Stankiewicz, cieszący się powszechnym szacunkiem aptekarz. Działania rady ułatwił zawarty 15 listopada 1918 roku przez Tymczasową Radę Obywatelską Okręgu Suwalskiego układ z Niemcami, którzy zgodzili się na tworzenie polskich organów samorządowych i przekazanie im administracji w powiatach augustowskim, suwalskim i sejneńskim. Rada Miejska Augustowa, w wyniku kooptacji po dwóch delegatów z każdej z 13 gmin wchodzących w skład powiatu augustowskiego w okresie zaborów, przekształciła się w Radę Zarządzającą Miasta Augustowa i Powiatu Augustowskiego, i 17 listopada objęła władzę zwierzchnią na obszarze całego powiatu augustowskiego. Na czele „Rady Starostwa Augustowskiego” stanął jej prezes Mieczysław Wolski ¹. Rada wydała zarządzenie nakazujące podporządkowanie się jej wójtom i sołtysom. Przystąpiono do tworzenia milicji, której komendantem został Stanisław Warakomski. Służby porządkowe zapobiegły grabieżom, głównie drewna z lasów miejskich oraz wywozowi produktów żywnościowych do Niemiec; ukróciły także wypadki bezprawia ze strony żołnierzy niemieckich. O podjętych działaniach, prosząc jednocześnie o dalsze instrukcje, Stanisław Stankiewicz poinformował prezesa Związku Miast Adolfa Suligowskiego, który jego pismo przekazał Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu ². W następstwie tych działań 16 listopada rząd wyznaczył komisarza rządowego ³ na powiat augustowski Tadeusza Podoskiego i 20 listopada postanowił wysłać go z Warszawy w celu objęcia władzy w powiecie augustowskim ⁴.

Po uchwaleniu przez Sejm ustawy z 2 sierpnia 1919 roku o organizacji władz administracyjnych II instancji, powiat augustowski wszedł w skład w skład województwa białostockiego ⁵.

W jego obrębie, jako powiatowego związku komunalnego, znalazły się gminy: Augustów (gmina miejska), Balla Kościelna, Bargłów, Dębowo, Dowspuda, Kolnica, Kurianka, Lipsk, Łabno, Szczebro‑Olszanka, Sztabin i Wołłowiczowce (w sumie: gmina miejska, 11 gmin wiejskich oraz 252 gromady obejmujące 465 miejscowości). Powierzchnia powiatu w 1921 roku wynosiła 2060 km² i w późniejszych latach nie uległa większym zmianom ⁶.

Organem uchwałodawczym samorządowego powiatowego związku komunalnego był do 1933 roku Sejmik Powiatowy, a potem Rada Powiatowa, stanowiące reprezentację wszystkich gmin i miasta. Samorząd powiatowy zajmował się głównie sprawami utrzymania dróg, rolnictwem, oświatą, służbą zdrowia, opieką społeczną oraz ogólnym nadzorem nad samorządami gminnymi, dokonywał wyboru sześciu członków Wydziału Powiatowego jako organu wykonawczego na kadencję trzyletnią. Zarówno pracą Sejmiku, jak i Wydziału Powiatowego kierował przewodniczący Wydziału Powiatowego. Funkcja ta przypisana była staroście powiatowemu.

Prócz sprawowania kierownictwa nad powiatem samorządowym, starosta był przede wszystkim reprezentantem rządu na terenie podległego powiatu. Podstawowe obowiązki starosty obejmowały dbałość o bezpieczeństwo publiczne w powiecie (był przełożonym w wymiarze służbowym komendanta powiatowego Policji Państwowej), nadzór nad związkami, stowarzyszeniami oraz prasą. Starosta czuwał również nad sprawami wojskowymi (przede wszystkim dotyczącymi poboru oraz świadczeń na rzecz wojska), wyznaniowymi, aprowizacyjnymi czy zdrowia publicznego. Ponadto urzędnicy starostwa zajmowali się obsługą mieszkańców powiatu w zakresie wydawania m.in. kart przemysłowych, rowerowych, łowieckich, zezwoleń na posiadanie broni, paszportów czy świadectw moralności. Starosta był również uprawniony do nakładania mandatów w trybie postępowania karno‑administracyjnego. Z racji kierownictwa urzędem, był także bezpośrednim przełożonym urzędników pracujących w starostwie. Jako kierownik urzędu administracji zespolonej sprawował nadzór nad pracami urzędników reprezentujących niektóre działy administracji niezespolonej, jak powiatowego architekta, lekarza czy weterynarza ⁷. W latach trzydziestych zakres władzy starosty systematycznie się rozszerzał, obejmując m.in. włączoną do administracji ogólnej administrację rolnictwa i reform rolnych (komisarzy ziemskich).

Ponieważ starosta wypełniając szereg funkcji spędzał wiele czasu w terenie, m.in. sprawując roki starościńskie czy przeprowadzając inspekcje podległego powiatu, odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie urzędu spoczywała na jego zastępcy, a od lat trzydziestych – wicestaroście. Poza zazwyczaj znajdującym się w jego gestii nadzorem nad szkoleniem aparatu urzędniczego, wicestarosta miał prawo do podpisywania pism i wydawania decyzji w zastępstwie starosty. W okresie międzywojennym urząd ten pełnili kolejno: Mieczysław Wolski z Kolnicy (krótko, jako zastępca komisarza rządowego), Włodzimierz Baranowski, Stanisław Darnikiewicz, Tchórzewski, Stanisław Szczęk (do 17 grudnia 1936 roku), Jan Mogilnicki i Antoni Berezowski.

Starostowie augustowscy

Tadeusz Podoski urodził się 18 maja 1865 roku w Husaczówce w ziemi kijowskiej, w rodzinnym majątku Wiktora i Julii z Sołtanów. Uczył się w gimnazjum w Warszawie, a następnie (po przyjęciu obywatelstwa austriackiego) w szkołach kadetów w Łobzowie pod Krakowem i w Białokościołach na Morawach, po czym przez 8 lat służył w 7. i 3. pułku ułanów austriackich. W 1891 roku wystąpił z wojska, zdał maturę i zapisał się do Akademii Eksportowej w Wiedniu. Od 1899 roku pracował kolejno jako buchalter‑kalkulator w Towarzystwie Akcyjnych Kopalni Saturn pod Sosnowcem, główny buchalter i dyrektor handlowy w Zakładach Hutniczych i Fabrykach Maszyn w guberni charkowskiej, administrator dóbr i zakładów przemysłowo‑rolnych w Łyśćcu pod Stanisławowem, wreszcie szef biura i kierownik handlowy Zakładów Metalurgicznych Stanisława hr. Ledóchowskiego w Warszawie. W 1915 roku ewakuowany do Rosji, został naczelnikiem Wydziału Finansowego w Radzie Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie.

W 1918 roku, po powrocie do kraju, 16 listopada został wyznaczony komisarzem rządowym na powiat augustowski. Piastował ten urząd w trudnym okresie okupacji niemieckiej powiatu augustowskiego i jego nierozstrzygniętej przynależności państwowej ⁸.

W trakcie swego urzędowania starosta Tadeusz Podoski popadł w konflikt z Janem Żórawiczem, komendantem powiatowym Policji Państwowej i augustowską organizacją Polskiej Partii Socjalistycznej, której przewodził Piotr Halicki. Halicki, znany z braku obiektywizmu wobec swoich konkurentów politycznych, nazywał go, opierając się na opinii Jana Żórawicza, „ciężkim austriackim biurokratą”, posądzał o tchórzostwo i opuszczenie urzędu. Z akt zgromadzonych w teczce personalnej oficera rezerwy wynika jednak, że Tadeusz Podoski jako podporucznik rezerwy usilnie zabiegał o wcielenie do wojska w związku z zagrożeniem niepodległego bytu państwa polskiego. Ze względu na zaawansowany wiek miał trudności z uzyskaniem przydziału, jednak jego wyjątkowy upór i liczne zabiegi zostały uwieńczone sukcesem. 6 listopada 1919 roku jako podporucznik rezerwy został wcielony do pododdziału taborów w 48. pułku piechoty.

Po demobilizacji, w latach 1921–1923 był starostą łuckim. W 1924 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Warszawie, gdzie prowadził przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją i sprzedażą maszyn do pisania. Uaktywnił się politycznie w okresie pomajowym, przygotowując m.in. analizę szans wyborczych piłsudczyków w wyborach samorządowych w Warszawie w 1927 roku ⁹. W ostatnich latach swojego życia był bardzo czynny w organizacjach społecznych (m.in. w harcerstwie) na terenie Milanówka, gdzie zmarł 10 stycznia 1935 roku. Został pochowany na cmentarzu w Grodzisku Mazowieckim¹⁰.

Był żonaty z Otylią z Kaiperów. Jego syn Julian Tadeusz (1896–1974), dziennikarz i literat, w 1919 roku był współzałożycielem pisma „Gazeta Augustowska”¹¹.

Jan Jakub Józef Urbański herbu Nieczuja, urodził się w 1868 roku w rodzinie Zygmunta i Antoniny z Mysłowskich. Z wykształcenia był prawnikiem. Urząd starosty powiatu augustowskiego pełnił od końca 1919 do 31 stycznia 1923 roku. Jego zdolności organizacyjne oraz umiejętność zjednywania sobie ludzi doprowadziły do właściwej organizacji pracy administracyjnej urzędu i postawiły ją na wysokim poziomie. Okazał się znakomitym organizatorem życia towarzyskiego, chętnie angażował się także w sprawy społeczne, był m.in. członkiem rady nadzorczej spółdzielni „Hurtownia Augustowska”.

W pamięci ówczesnych zapisał się jako człowiek „nieopisanej dobroci”, który uwzględniał nawet „najniedorzeczniejsze prośby”. Szczególnie interesował się losem ludzi biednych i potrzebujących. W opinii kwalifikacyjnej przełożony stwierdził, że „starosta interesuje się bardzo, a może zbyt drobiazgowo opieką społeczną – ochronkami dla dzieci, zaniedbując inne działy administracji”. W maju 1922 roku, w Sopoćkiniach, w budynku zajmowanym przez posterunek Policji Państwowej, chciał urządzić szpital epidemiczny. W związku ze sporem kompetencyjnym na tym tle z komendantem powiatowym Żórawiczem został przeniesiony na stanowisko starosty szczuczyńskiego (siedziba powiatu w Grajewie), a 9 października 1923 roku zwolniony ze służby państwowej w dziale administracji ogólnej. Następnie piastował stanowisko sędziego powiatowego w Sokółce.

Zmarł „z wady serca” 7 października 1934 roku w Sokółce i 9 października został pochowany na tamtejszym cmentarzu. Był żonaty z Marią z Nowińskich, córką Romana i Wirginii, urodzoną 15 lutego 1870 w Odessie, zmarłą 4 stycznia 1958 roku w Sokółce. Miał dwóch synów. Jeden zmarł w dzieciństwie, drugi – Jan (1893–1927) był doktorem filozofii i założycielem gimnazjum w Sokółce¹².

Tadeusz Giedrojć urodził się 7 stycznia 1890 roku w rodzinnym majątku Owile na Kowieńszczyźnie w rodzinie Jana i Kazimiery z Radziwiłłowiczów. Uczył się w gimnazjum w Rydze. Studiował na Wydziale Technologicznym Politechniki Ryskiej, na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Dorpacie oraz w Liceum Prawa w Jarosławiu nad Wołgą. W 1917 roku został zmobilizowany do armii rosyjskiej. Do sierpnia 1917 roku był słuchaczem Konstantynowskiej Szkoły Artylerii w Piotrogrodzie, a następnie służył w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbora‑Muśnickiego. Od początku 1918 roku był p.o. kierownika służby łączności w Naczelnym Polskim Komitecie Wykonawczym w Piotrogrodzie. Uczestniczył w tajnych misjach, m.in. współpracował z komórką POW w Kijowie. W 1918 roku Rada Regencyjna uczyniła go swoim pełnomocnikiem na Ukrainie.

Po odzyskaniu niepodległości i powrocie do kraju piastował stanowisko zastępcy komisarza ludowego (starosty) w Opocznie, po czym przeszedł do administracji na Kresach: był radcą do spraw administracji w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich; w latach 1921–1922 zastępcą Delegata Rządu RP w Wilnie; starostą wołkowyskim; w latach 1923– 1924 starostą augustowskim; następnie, do 1926 roku starostą białostockim. Po zamachu majowym, w sierpniu 1926 roku na własną prośbę odszedł ze służby państwowej i osiadł w majątku Łobzów w powiecie słonimskim. W 1928 roku podjął pracę w sądownictwie. Był sędzią pokoju w Berezie Kartuskiej oraz w Dereczynie; od 1932 roku wiceprezesem Sądu Okręgowego w Białymstoku; w latach 1935–1936 prezesem Sądu Okręgowego w Zamościu; a w latach 1936–1938 prezesem Sądu Okręgowego w Łucku. W listopadzie 1938 roku został senatorem RP z województwa wołyńskiego, był członkiem Koła Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Po agresji sowieckiej został aresztowany w swoim majątku Łobzów i przewieziony do więzienia w Słonimie, a następnie Mińsku i tam skazany na śmierć. Po wybuchu wojny niemiecko‑sowieckiej został ewakuowany, a 26 czerwca 1941 roku zastrzelony podczas tzw. marszu śmierci między Mińskiem a Ihumeniem.

Był żonaty z Anną z Szostakowskich. Odznaczony m.in. Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości¹³.

Wacław Malanowski urodzony 3 czerwca 1873 roku w Dąbrówce w powiecie gostynińskim, syn Ignacego i Marii z Czerwińskich. Ukończył szkołę średnią w Lublinie. W latach 1905–1908 pracował w zarządzie Ordynacji Zamoyskich w Zwierzyńcu, a następnie jako dyrektor w Towarzystwie „Browar Parowy” w Janowie Lubelskim. W okresie rewolucji 1905–1907 przemycał z Krakowa nielegalne wydawnictwa. W 1906 roku zaczął wydawać tajny „Głos Ziemi Chełmskiej”, pisywał korespondencje i artykuły do „Ziemi Lubelskiej”. W Zwierzyńcu założył spółdzielnię spożywców i żelazną, a w Janowie Lubelskim kasę pożyczkowo‑oszczędnościową dla rolników. W 1914 roku w gimnazjum w Janowie zorganizował strajk z żądaniem wprowadzenia języka polskiego jako wykładowego. Po wkroczeniu Austriaków sformował oddział strzelecki. W związku z kontrofensywą rosyjską zmuszony był do ucieczki na Węgry. Jego majątek został skonfiskowany i zlicytowany. W połowie 1915 roku, po zwolnieniu z internowania, wstąpił do 3. Pułku Piechoty Legionów Polskich i został wysłany do ekspozytury werbunkowej do Janowa Lubelskiego. Był czynny w miejscowych strukturach POW. Zagrożony skierowaniem na front włoski uciekł do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie podjął pracę lustratora gmin. Od 1916 roku, jako niezaprzysiężony działał w POW pod pseudonimem „Ogończyk”. Zbierał składki i prowadził akcję propagandową.

W listopadzie 1918 roku został komisarzem w Piotrkowie Trybunalskim. W latach 1919– 1921 był kierownikiem biura Wydziału Powiatowego w Opocznie. Następnie pracował na Kresach, kolejno jako komisarz cywilny przy Dowództwie 2. Armii w Lidzie, urzędnik w Urzędzie Wojewódzkim Wołyńskim, wreszcie w latach 1921–1924 starosta włodzimierski. Od grudnia 1924 roku do lipca 1927 roku starosta augustowski, następnie starosta w Łowiczu, w Rypinie, a od 28 lutego 1929 roku starosta w Kościerzynie. 31 października 1932 roku został przeniesiony na radcę wojewódzkiego w Urzędzie Wojewódzkim Tarnopolskim. W 1933 roku był notariuszem w Łucku, a od marca 1934 roku w Sandomierzu.

Charakterystyczną cechą jego osobowości było przywiązywanie się do aktualnego miejsca pracy i ludzi, których szybko sobie zjednywał. Za bardzo istotne uważał krzewienie postaw patriotycznych, inicjował i brał udział w wielu uroczystościach. Z jego inicjatywy 15 sierpnia 1925 roku odsłonięto, wzniesiony na skwerku miejskim w Augustowie, obelisk ku czci żołnierzy polskich poległych w walkach o wolność ojczyzny w latach 1794–1920. Popierał rozwój harcerstwa i sokolstwa. Udzielał się charytatywnie i społecznie. W 1926 roku działał w komitecie organizacyjnym „V Tygodnia Akademika” w Augustowie. W Augustowie, jako człowiek wrażliwy, zachwycony urokami przyrody i zdradzający pewne ciągoty literackie, napisał „większość swoich skromnych utworów”.

Był żonaty z Marianną Pachulską (1880–1975), z którą miał córkę. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Niepodległości, Krzyżem POW oraz Odznaką za propagandę na rzecz „Pożyczki Odrodzenia” i złotą Odznaką za powszechny spis ludności. Zmarł 28 października 1970 roku w Poznaniu¹⁴.

Kazimierz Siwik urodził się 22 października 1890 roku w Kaliszu, syn Stanisława i Heleny z Barańskich. Uczęszczał do gimnazjum w Kaliszu, a po strajku szkolnym przeniósł się do progimnazjum w Sieradzu. Tam też założył tajną organizację uczniowską, kolportując literaturę i „Robotnika”. Po ukończeniu szkoły w Sieradzu, w 1906 roku kontynuował naukę w gimnazjum w Petersburgu, a w 1910 roku wstąpił na prawo na Uniwersytecie w Petersburgu. Od 1908 roku działał w polskich tajnych kółkach samokształceniowych, a także w studenckim bratniaku. W 1907 roku wstąpił do organizacji niepodległościowej Pet. Od 1914 roku działał w  towarzystwie „Promień”. Po wybuchu rewolucji bolszewickiej, za wystąpienia publiczne był poszukiwany przez bolszewików. Wyjechał do Jekaterynosławia, zaś pod koniec 1918 roku zdołał powrócić do Polski.

10 lutego 1919 roku zgłosił się do służby państwowej. Najpierw został mianowany zastępcą komisarza, a 17 czerwca 1919 prowizorycznym komisarzem rządowym na powiat iłżecki w Wierzbniku. W listopadzie 1922 roku bez sukcesu kandydował do Senatu z list PPS. W latach 1922–1923 był kierownikiem starostwa powiatowego w Dubnie, następnie urzędnikiem w Poleskim Urzędzie Wojewódzkim, w latach 1925–1926 piastował stanowisko starosty w Łunińcu. W 1927 roku był urzędnikiem w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, po czym od 11 października 1927 do 20 grudnia 1934 roku starostą augustowskim. Pełnił funkcję prezesa powiatowych struktur Związku Rezerwistów oraz Związku Strzeleckiego. W latach 1934–1936 był starostą łowickim, w latach 1936–1937 starostą w Lubomlu, a w latach 1937–1938 starostą mławskim. We wrześniu 1938 roku został przeniesiony w stan nieczynny. W marcu 1939 roku został powołany do służby czynnej i mianowany starostą pińczowskim, które to stanowisko piastował do września 1939 roku. Jego dalsze losy są nieznane.

Słynął z żelaznej ręki i stanowczych, nieraz przesadnie, decyzji, co nie zjednywało mu sympatii. Gdy wizytujący augustowską szkółkę leśną wojewoda białostocki zauważył, że drzewka rosną zbyt wolno, starosta miał powiedzieć: „przyciśniemy burmistrza i drzewka będą rosły szybciej”. Podczas pełnienia funkcji w Augustowie był atakowany przez przeciwników politycznych nieuzasadnionymi donosami do władz zwierzchnich. Był ceniony przez przełożonych. W 1935 roku jego kwalifikacje oceniano jako bardzo dobre.

Był żonaty z Anną Czarnocką (urodzoną w 1905 roku), z którą miał córkę Jadwigę Grażynę (urodzoną 22 lutego 1931 roku w Augustowie). Był odznaczony m.in. Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Wnioskowano o odznaczenie go Złotym Krzyżem Zasługi¹⁵.

Eichler Stefan Tomasz urodził się 7 lutego 1892 roku w Sosnowcu, syn Bronisława i Anny z domu Szwetysz. Do 1905 roku uczył się w gimnazjum w Radomiu, które był zmuszony opuścić w następstwie udziału w strajku szkolnym. Należał do Związku Młodzieży Postępowej. W 1912 roku ukończył siedmioklasową Szkołę Handlową w Radomiu¹⁶. W 1913 roku wyjechał na studia do Belgii, był studentem Instytutu Politechnicznego w Glons‑Liège. W tym samym roku wstąpił do Związku Strzeleckiego, przyjmując pseudonim „Dębnik”. W 1914 roku awansowany do stopnia chorążego, w lipcu 1914 roku został dowódcą plutonu strzeleckiego w Glons. W październiku 1914 roku wraz ze swym plutonem przybył do Krakowa, zasilając szeregi 3. kompanii batalionu Andrzeja Galicy w 4. Pułku Piechoty Legionów Polskich. Zweryfikowany w stopniu starszego plutonowego, w grudniu 1914 roku walczył pod Łowczówkiem. Dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł 13 lutego 1915 roku. Po pięciomiesięcznym pobycie od 22 czerwca do 15 października 1915 roku w szpitalu we Lwowie jako ułan znajdował się w kadrze kawaleryjskiej w Kozienicach. Od 10 stycznia 1916 roku aż do rozwiązania służył w 1. Pułku Ułanów LP. 15 lipca 1917 roku został internowany w Szczypiornie. Przebywał także w obozie w Łomży. 3 marca 1918 roku zbiegł z internowania. Następnie pracował jako technik ubezpieczeń od ognia w Częstochowie i w Sosnowcu. W październiku 1918 roku wstąpił na Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej. 6 listopada 1918 roku zaciągnął się do 7. pułku ułanów, 12 stycznia 1919 roku został awansowany do stopnia podporucznika, walczył jako dowódca plutonu, był kontuzjowany. 15 kwietnia 1919 roku został skierowany do Szkoły Jazdy w Warszawie, a od 25 sierpnia 1920 roku do Szkoły Aplikacyjnej Kawalerii w Saumur we Francji. Z dniem 1 kwietnia 1920 roku awansował na porucznika. Po powrocie służył w oddziale zapasowym macierzystego pułku, gdzie był najpierw adiutantem dowódcy szwadronu, a potem, od 26 kwietnia 1921 roku, pełnił funkcję instruktora jazdy konnej. 12 stycznia 1922 roku przeszedł do szkoły I Brygady Jazdy w Toruniu, gdzie był zastępcą dowódcy i instruktorem jazdy. Następnie został przeniesiony do Centralnej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu, w której był instruktorem do 10 sierpnia 1926 roku.

Później ponownie służył w 7. pułku ułanów. 17 grudnia 1924 roku został mianowany rotmistrzem. 31 października 1927 roku został kierownikiem referatu w Departamencie Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. Był rozjemcą w czasie manewrów, odbywał staż w piechocie i artylerii, 15 lipca 1929 roku został skierowany do Wyższej Szkoły Wojennej, a po jej ukończeniu, jako oficer dyplomowany był szefem sztabu Brygady Kawalerii „Suwałki” (od 24 sierpnia 1931 do 1 marca 1934 roku).

Po złożeniu wniosku o chęci przejścia do administracji 20 lutego 1934 roku oddany do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dla odbycia praktyki w służbie państwowej. Od 1 stycznia 1935 roku pełnił funkcję starosty powiatu augustowskiego (obowiązki przyjął 10 stycznia 1935 roku). Był prezesem Zarządu Powiatowego Związku Strzeleckiego. 6 kwietnia 1939 roku został przeniesiony na stanowisko starosty stołpeckiego. Po wkroczeniu Sowietów, 18 września 1939 roku ewakuował się na Litwę, gdzie został internowany w obozie w Wyłkowyszkach. Po zajęciu przez Sowietów państw nadbałtyckich w czerwcu 1940 roku trafił do obozu w Kozielsku i Griazowcu. W następstwie paktu Sikorski–Majski został zwolniony i w październiku 1941 roku wstąpił do Armii gen. Andersa, gdzie służył jako zastępca szefa sztabu 5. i 10. Dywizji Piechoty w ZSRR, a następnie jako szef sztabu Bazy Ewakuacyjnej w Teheranie.

Po zakończeniu wojny osiadł na emigracji w Wielkiej Brytanii, pełniąc szereg odpowiedzialnych funkcji w strukturach polskich na uchodźstwie. Był wiceprezesem Głównej Komisji Skarbu Narodowego w Londynie, członkiem, a następnie wiceprezesem Rady Rzeczypospolitej. Był także ministrem spraw krajowych w rządzie londyńskim. Piastował również godność wiceprezesa Koła Oficerów Dyplomowanych, członka Komisji Rewizyjnej Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. Należał także do Związku Ziem Wschodnich RP oraz Związku Legionistów i Peowiaków w Londynie. Zmarł 12 marca 1980 roku w Wrexham.

Był żonaty z Konstancją Skrzynecką (zmarła w 1965 roku) oraz powtórnie z Lucyną Stoszko. Z pierwszego małżeństwa miał dwoje dzieci. Córkę Krystynę, uznaną architekt i syna Jerzego, malarza przebywającego na emigracji w Argentynie, przyjaciela Gombrowicza¹⁷. Stefan Eichler był autorem m.in. wspomnień: Z trudu naszego i znoju… Wspomnienia z mego życia, wydanych dzięki staraniom córki¹⁸.

Tadeusz Aleksandrowicz urodził się 4 czerwca 1899 roku w Charsznicy, w powiecie miechowskim, syn Bronisława i Natalii z Zajączkowskich. Ukończył gimnazjum J. Śniadeckiego w Kielcach. Jednocześnie, w czasie I wojny światowej brał czynny udział w pracach Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1917 ukończył szkołę podchorążych POW w Kielcach, a następnie służył jako dowódca plutonu oraz kompanii w I obwodzie VI Okręgu POW w Kielcach. W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Służył najpierw jako referent prasowy w referacie informacyjnym Dowództwa Okręgu Generalnego w Kielcach, a następnie w 3. Pułku Piechoty Legionów oraz 2. Dywizji Piechoty Legionów. W listopadzie 1922 roku został przeniesiony do rezerwy w stopniu porucznika piechoty, po czym podjął służbę w Policji Państwowej (m.in. w Komendzie Głównej). W 1929 roku przeszedł do Zarządu Centralnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie pracował kolejno jako sekretarz, asesor oraz podreferendarz, a w latach 1936–1939 radca MSW. Był zastępcą kierownika Wydziału Społeczno‑Politycznego w Departamencie Politycznym MSW. 6 kwietnia 1939 roku został mianowany starostą augustowskim, który to urząd piastował do ewakuacji po wkroczeniu Sowietów 17 września 1939 roku. Przez kraje nadbałtyckie przedostał się na Zachód, a następnie osiadł w Kanadzie. Zmarł 12 marca 1959 roku w Montrealu.

Był żonaty z Janiną Gacke. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości oraz Medalem za Wojnę 1918–1921¹⁹.