NASZA HISTORIA

 

Aktywizacja mieszkańców gminy Giby wokół lokalnego dziedzictwa historycznego i kulturowego

  

 STRONA GŁÓWNA       AKTUALNOŚCI       GALERIA       DZIAŁANIA       Z HISTORII       KONTAKT      

   

  

GALERIA

  

100-lecie niepodległości

W związku ze 100-leciem niepodległości prezentujemy archiwalne fotografie osób zaangażowanych w działalność niepodległościową na terenie Gib w latach 1918-1919 oraz plany działań w okresie walk polsko-litewskich na terenie Gib w 1920 roku.

1. Podchorąży Józef Rosiński, ur. 27 sierpnia 1894 roku w Warszawie, syn Józefa i Marii z Paradowskich. W latach 1914–1917 pracował jako nauczyciel domowy, a w latach 1917–1918 nauczyciel gimnastyki w gimnazjum w Radomiu i Seminarium Nauczycielskim Ziemi Radomskiej. Jednocześnie należał do POW oraz działał w harcerstwie, prowadząc konspiracyjne szkolenie o charakterze wojskowym. W grudniu 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W początku 1919 roku jako kpr. pchor. został skierowany na Suwalszczyznę gdzie prowadził działalność dywersyjno-wywiadowczą. W sierpniu 1919 roku pełnił funkcję komendanta obwodu II – Garnizon Suwałki Dowództwa Obrony Kresów Ziemi Suwalskiej. W czasie powstania sejneńskiego dowódca samodzielnej kompanii „Giby”, która rozbroiła posterunki litewskie w Gibach, Posejnelach i Berżnikach, później brał udział w walkach w Sejnach. Później brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po demobilizacji zamieszkał w Warszawie. 2. Piotr Szyryński Piotr „Szczerbiec” „Dzięcioł” ur. 24 czerwca 1890 roku w Posejnelach, s. Michała i Marii z Wołągiewiczów. Podczas okupacji niemiecko-litewskiej Suwalszczyzny w latach 1918–1919 komendant komendy lokalnej POW „Posejnele” Nr 4 w obwodzie sejneńskim, która obejmowała gminę Giby. Za działalność niepodległościową odznaczony Krzyżem Niepodległości. W okresie międzywojennym działacz społeczny, inicjator budowy 7-klasowej szkoły w Gibach, od 1931 roku wójt gminy Berżniki. 4 lutego 1944 roku aresztowany przez Niemców i stracony w zbiorowej egzekucji w Berżnikach 18 maja 1944 roku. 3. Aniela Puciatycka, ur. 18 września 1900 roku w Rykaciejach, córka Stefana i Wincentyny z Dogielów. W 1913 i 1914 roku uczęszczała do pensji Kazimiery Żulińskiej w Suwałkach. Po wybuchu I wojny światowej znalazła się w Rosji. Uczęszczała do gimnazjum w Borujsku, a w 1917 roku wstąpiła do VII klasy, 8-klasowej Szkoły Żeńskiej Anny Jastrzębskiej, którą ukończyła w maju 1918 roku. Od 1913 do 1921 roku pracowała w harcerstwie. W 1917 roku wstąpiła do POW, kontynuując działalność po powrocie do Suwałk. Posługiwała się pseudonimem „Ada”. Znając stosunki i język litewski pracowała jako kurierka-wywiadowczyni pod rozkazami por. Wacława Zawadzkiego „Rózgi” na obszarze obejmującym Kalwarię, Sejny, Giby, Berżniki. W czasie powstania sejneńskiego i ataku na Sejny 23 sierpnia 1919 roku wraz z Janiną Kasperowiczówną idąc w szpicy na czele oddziałów powstańczych została zatrzymana przez żołnierzy litewskich i dostała się do niewoli, z której zbiegła, a następnie brała udział w walkach. W 1920 roku, w czasie ofensywy bolszewickiej pracowała jako sanitariuszka w punktach sanitarnych pod Radzyminem i Warszawą. Po skończeniu studiów w 1925 roku rozpoczęła pracę w żeńskim szkolnictwie rolniczym. W grudniu 1928 roku została kierowniczką Publicznej Szkoły Przysposobienia Gospodyń Wiejskich w Kukowie koło Suwałk. Po II wojnie światowej mieszkała w Katowicach. Była odznaczona Krzyżem Walecznych, Krzyżem POW i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zmarła 27 stycznia 1979 roku w Suwałkach. 4. Antoni Karowiecki z kolegą – prawdopodobnie członkowie POW i żołnierze 41 Suwalskiego Pułku Piechoty. Ur. ok. 1902 roku. Mieszkał w Gibach. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. w bitwie warszawskiej. 27 stycznia 1932 roku ożenił się ze Stanisławą Marcinkiewicz. Zmarł na w Grodnie. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym w Sejnach. 5. Wacław Fimowicz  z kolegą – prawdopodobnie członkowie POW i żołnierze 41 Suwalskiego Pułku Piechoty. Ur. 5 lutego 1898 roku, syn Leopolda i Anny, mieszkał w Gibach. 14 lipca 1945 roku został zatrzymany we wsi Pomorze przez NKWD w czasie Obławy Augustowskiej. Zaginął bez wieści. 6. Józef Stankiewicz – prawdopodobnie członek POW i żołnierz 41 Suwalskiego Pułku Piechoty. 7. Plan działań w czasie walk polsko-litewskich w Gibach w 1920 roku – obrona Gib przez pododdziały 41 Suwalskiego Pułku Piechoty i 3 Pułku Ułanów podczas litewskiego natarcia 13 września 1920 roku. 8. Plan działań w czasie walk polsko-litewskich w Gibach w 1920 roku – natarcie na placówki litewskie w Gibach przez pododdziały III batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów 22 września 1920 roku.

  

 Powrót 

  

  

  

   

Augustowsko-Suwalskie
Towarzystwo Naukowe

Muzeum Okręgowe
w Suwałkach

Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych
Regionu Północno-Wschodniej RP

PARTNERZY PROJEKTU

                   

© Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe

webmaster