⁵ Franciszek Chruścielewski, ur. 24 lutego 1896 roku we wsi Kosiły, gmina Bełda, syn Józefa i Antoniny z Mulewskich, w 1912 roku ukończył w Augustowie progimnazjum, zaś w latach 1913–1914 w Łomży kurs pedagogiczny. W styczniu 1916 roku wstąpił do POW, przyjmując pseudonim „Skiba”. Zdolny organizator, najpierw mianowany komendantem II lokalnej komendy VII obwodu, od grudnia 1917 roku komendant VIII augustowskiego obwodu POW. Prowadził szeroką akcję dywersyjną na pograniczu obu obwodów. 31 maja 1918 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu w Grajewie, we wrześniu 1918 roku osądzony na dożywotnie więzienie. Dzięki bohaterskiej postawie w śledztwie Stanisława Strzałki i Jana Nagolskiego uniknął kary śmierci, siedział w twierdzy w Modlinie, uwolniony 11 listopada 1918 roku. Od 14 do 20 listopada 1918 roku rozbrajał Niemców w Szczuczynie i na linii kolejowej Białystok – Grajewo. Na początku 1919 roku został burmistrzem Rajgrodu. Następnie zaciągnął się do 33. Pułku Piechoty w Łomży, od września 1919 roku w 41. Suwalskim Pułku Piechoty, z którym przeszedł szlak bojowy, awansował do stopnia starszego sierżanta. Był dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Po demobilizacji był nauczycielem i kierownikiem szkoły powszechnej w Wilnie, zastępcą inspektora szkolnego. W latach 1924–25 ukończył w Warszawie wyższe kursy pedagogiczne, w 1929 roku wyjechał do Brazylii, był inspektorem szkół w koloniach polskich w Kurytybie i prowadził kolegium im. H. Sienkiewicza. Po powrocie do kraju w 1932 roku zamieszkał w Warszawie, zaś przed wybuchem wojny – w Gdańsku. Należał do Polskiej Partii Socjalistycznej. 25 lutego 1932 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości. Zginął w czasie okupacji w Warszawie. CAW, ap 680.

powrót