⁹⁶ Tekst przemówienia zawarty w pierwszym numerze „Kresu” dobrze oddaje ówczesne nastroje, atmosferę i dążenia. Jest znakomitym przykładem mówienia o sprawach bieżących pod osłoną historii. Każde słowo tego przemówienia pozornie o sprawach wyłącznie historycznych, przekładało się na wydarzenia współczesne, o których mówić jednak nie było można: „Zebraliśmy się tutaj drodzy przyjaciele bez nakazu i przymusu. Chociaż nie mamy barwnej oprawy, to mamy szczere chęci by uczcić godnie 190. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja i 60. rocznicę III powstania śląskiego. Dziesiątki lat nasi dziadkowie i ojcowie uroczyście i z wielką odwagą obchodzili to wielkie wydarzenie historyczne. Tu, w tym parku, w 1923 roku, w 132. rocznicę uchwalenia Konstytucji, Marszałek Polski – Józef Piłsudski – zasadził dąb, pod którym złożymy dziś kwiaty. Oby rósł ten »dąb wolności« po wsze czasy i przypominał wszystkim pokoleniom rocznicę uchwalenia Konstytucji, niosącej wolność i niezależność naszemu narodowi. Od 1791 roku naród polski nieprzerwanie obchodził tę wielką rocznicę. Obchodziliśmy ją w czasie okupacji i niewoli, w obozach zagłady i na zesłaniu. W naszym mieście oficjalnie, ostatni raz w 1947 roku. Od tego czasu upłynęło wiele lat i dziś znowu mieszkańcy naszego miasta wracają do tej pięknej, patriotycznej manifestacji. Przez swą obecność składamy hołd temu, co polskie, co mądre, patriotyczne i szlachetne. Składamy hołd Konstytucji i jej twórcom. Kochamy wolność i szanujemy wszystkich, którzy jej nam nie odbierają. Naszą wolność ograniczali sąsiedzi. Mieszali się w nasze sprawy wewnętrzne. Dobitnym tego przykładem są wydarzenia z XVIII wieku. W tym wieku szerzyła się w naszym społeczeństwie plaga pijaństwa, przekupstwo, anarchia, prywata i zdrada narodowa. Te wszystkie wady były w znacznym stopniu inspirowane i podsycane z zewnątrz. Ile razy próbowaliśmy zlikwidować to zło, tyle razy byliśmy zagrożeni z zewnątrz. W roku 1764 Rosja narzuca nam króla Stanisław Augusta Poniatowskiego, który stał się powolnym narzędziem w rękach Katarzyny II. W roku 1788, gdy Rosja była uwikłana w wojnę z Turcją, naród polski zerwał się do zrzucenia hegemonii i przystąpił do opracowania programu naprawy. Lata trwania Sejmu Czteroletniego były latami naszej prawdziwej wolności i suwerenności. O te ideały walczyliśmy od początku naszej państwowości. O wolność naszą i innych narodów biliśmy się na wszystkich kontynentach, a świa- dectwem tego są groby naszych dziadów i ojców rozsiane po całym świecie. Grobami usiana jest przede wszystkim nasza ojczysta ziemia. I słusznie powiedział papież Jan Paweł II: »Czyż może być coś większego i bardziej humanitarnego nad wolność narodu i człowieka...«. Pragniemy jedności narodu, mądrych i sprawiedliwych rządów i wolności dla więźniów politycznych” (tekst przemówienia wygłoszonego przez Aleksandra Seredyńskiego podczas uroczystości ku czci 190. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja – „Kres” 1981 nr 1).

Powrót